Przedmiotowe zasady oceniania z matematyki w klasach IV - VIII
I. Ogólne zasady oceniania uczniów
- Ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia polega na rozpoznawaniu przez nauczyciela postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności oraz jego poziomu w stosunku do wymagań edukacyjnych wynikających z podstawy programowej i realizowanych w szkole programów nauczania, opracowanych zgodnie z nią.
Przedmiotem oceny z matematyki są:
- wiedza i umiejętności,
- samodzielność i systematyczność pracy,
- przygotowanie do lekcji,
- aktywność i zaangażowanie.
- Nauczyciel:
• informuje ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych oraz o postępach w tym zakresie;
• udziela uczniowi pomocy w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju;
• udziela uczniowi pomocy w nauce poprzez przekazanie informacji o tym, co zrobił dobrze i jak powinien się dalej uczyć;
• motywuje ucznia do dalszych postępów w nauce;
• dostarcza rodzicom informacji o postępach, trudnościach w nauce oraz specjalnych uzdolnieniach ucznia.
- Oceny są jawne dla ucznia i jego rodziców.
- Nauczyciel uzasadnia ustaloną ocenę w sposób określony w statucie szkoły.
- Sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne są udostępniane do wglądu uczniowi lub jego rodzicom.
- Szczegółowe warunki i sposób oceniania wewnątrzszkolnego określa statut szkoły.
- Wszystkie sprawy sporne, nie ujęte w PZO, rozstrzygnięte będą zgodnie z WZO.
II. Narzędzia i czas pomiaru osiągnięć uczniów
Pomiar osiągnięć uczniów odbywa się za pomocą następujących narzędzi:
- sprawdzian
Sprawdziany przeprowadza się w formie pisemnej, a ich celem jest sprawdzenie wiadomości i umiejętności ucznia z zakresu danego działu.
• Sprawdziany planuje się na zakończenie każdego działu.
• Uczeń jest informowany o planowanym sprawdzianie z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem.
• Przed każdym sprawdzianem nauczyciel podaje jej zakres programowy.
• Każdy sprawdzian poprzedza lekcja powtórzeniowa (lub dwie lekcje), podczas której nauczyciel zwraca uwagę uczniów na najważniejsze zagadnienia z danego działu.
• Zasady uzasadniania oceny ze sprawdzianu, jej poprawy oraz sposób przechowywania sprawdzianów są zgodne z WZO.
• Sprawdzian umożliwia sprawdzenie wiadomości i umiejętności na wszystkich poziomach wymagań edukacyjnych – od koniecznego do wykraczającego.
• Zasada przeliczania oceny punktowej na stopień szkolny jest zgodna z WZO.
• Zadania ze sprawdzianu są przez nauczyciela omawiane i poprawiane po oddaniu prac.
- kartkówki
Kartkówki przeprowadza się w formie pisemnej, a ich celem jest sprawdzenie wiadomości i umiejętności ucznia z zakresu programowego 2, 3 ostatnich jednostek lekcyjnych.
• Nauczyciel nie ma obowiązku uprzedzania uczniów o terminie i zakresie programowym kartkówki.
• Kartkówka jest tak skonstruowana, by uczeń mógł wykonać wszystkie polecenia w czasie nie dłuższym niż 15 minut.
• Kartkówka jest oceniana w skali punktowej, a liczba punktów jest przeliczana na ocenę zgodnie z zasadami WZO.
• Umiejętności i wiadomości objęte kartkówką wchodzą w zakres pracy klasowej przeprowadzanej po zakończeniu działu i tym samym zła ocena z kartkówki może zostać poprawiona pracą klasową.
• Zasady przechowywania kartkówek reguluje WZO.
- ćwiczenia praktyczne
Ćwiczenia praktyczne obejmują zadania praktyczne, które uczeń wykonuje podczas lekcji. Oceniając je, nauczyciel bierze pod uwagę:
• wartość merytoryczną,
• dokładność wykonania polecenia,
• staranność,
• w wypadku pracy w grupie stopień zaangażowania w wykonanie ćwiczenia.
- Odpowiedź ustna:
Odpowiedź ustna obejmuje zakres programowy aktualnie realizowanego działu. Oceniając odpowiedź ustną, nauczyciel bierze pod uwagę:
• zgodność wypowiedzi z postawionym pytaniem,
• prawidłowe posługiwanie się pojęciami,
• zawartość merytoryczną wypowiedzi,
• sposób formułowania wypowiedzi.
- aktywność i praca ucznia na lekcji
Aktywność i praca ucznia na lekcji są oceniane, zależnie od ich charakteru, za pomocą plusów i minusów.
• Plus uczeń może uzyskać m.in. za samodzielne wykonanie krótkiej pracy na lekcji, krótką prawidłową odpowiedź ustną, aktywną pracę w grupie, pomoc koleżeńską na lekcji przy rozwiązaniu problemu, przygotowanie do lekcji.
• Minus uczeń może uzyskać m.in. za brak przygotowania do lekcji (np. brak przyrządów, zeszytu, zeszytu ćwiczeń), brak zaangażowania na lekcji.
• Sposób przeliczania plusów i minusów na oceny jest zgodny z umową między nauczycielem i uczniami, przy uwzględnieniu zapisów WZO.
Trzy plusy – ocena bardzo dobra.
Trzy minusy – ocena niedostateczna.
- prace domowe
Praca domowa jest pisemną lub ustną formą ćwiczenia umiejętności i utrwalania wiadomości zdobytych przez ucznia podczas lekcji.
• Pisemną pracę domową uczeń wykonuje w zeszycie, w zeszycie ćwiczeń lub w formie zleconej przez nauczyciela.
• Brak pracy domowej oceniany jest zgodnie z umową nauczyciela z uczniami, przy uwzględnieniu WZO.
• Błędnie wykonana praca domowa jest sygnałem dla nauczyciela, mówiącym o konieczności wprowadzenia dodatkowych ćwiczeń utrwalających umiejętności i nie może być oceniona negatywnie.
• Przy wystawianiu oceny za pracę domową nauczyciel bierze pod uwagę samodzielność i poprawność wykonania.
- inne formy aktywności np. udział w konkursach matematycznych, wykonywanie pomocy dydaktycznych,
Szczególne osiągnięcia uczniów, w tym udział w konkursach przedmiotowych, szkolnych i międzyszkolnych.
- obserwacja ucznia:
- przygotowanie do lekcji,
- aktywność na lekcji,
- praca w grupie.
III. Kryteria oceniania prac pisemnych
Oceniając prace pisemne stosuje się następujące zasady:
- Stosowanie odrębnej punktacji za wybór poprawnej metody rozwiązywania i konsekwencję jej realizacji oraz poprawność wyniku. Przyznawanie punktów wówczas, gdy uczeń wybrał poprawną metodę rozwiązywania.
- Przy ocenianiu prac pisemnych zastosowane są następujące zasady przeliczania punktów na ocenę:
- 29% i mniej możliwych do uzyskania punktów - niedostateczny
- 30% - 49% - dopuszczający
- 50% - 69% - dostateczny
- 70% - 89% - dobry
- 90% - 95% - bardzo dobry
- 96% - 100 % - celujący
- Pisemne sprawdziany i kartkówki uczniów z obniżonymi kryteriami oceniania (na podstawie opinii ppp lub orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego), ocenia się punktowo i przelicza na oceny według zasady:
- < 20% - niedostateczny.
- 20% - 39% - dopuszczający;
- 40% - 54% - dostateczny;
- 55% - 70% - dobry;
- 71% - 89% - bardzo dobry;
- 90% - 100% - celujący;
- Kryteria oceniania znajomości tabliczki mnożenia i dzielenia w zakresie 100 – kartkówka składająca się z 25 przykładów
1 błąd - bardzo dobry
2 błędy - dobry
3 błędy - dostateczny
4 błędy - dopuszczający
5 i więcej błędów – niedostateczny
- Znaczenie ocen cząstkowych
Sprawdzian – waga 4
Kartkówka – waga 3
Ćwiczenia na lekcji, aktywność, praca na lekcji, odpowiedzi ustne – waga 2
Zadanie domowe – waga 1
IV Wymagania na poszczególne oceny
Na lekcjach matematyki oceniane są następujące obszary aktywności ucznia:
- Rozumienie pojęć matematycznych i znajomość ich definicji.
- Znajomość i stosowanie poznanych twierdzeń.
- Prowadzenie rozumowań.
- Rozwiązywanie zadań z wykorzystaniem poznanych metod.
- Posługiwanie się symboliką i językiem matematyki adekwatnym do danego etapu kształcenia.
- Analizowanie tekstów w stylu matematycznym.
- Stosowanie wiedzy przedmiotowej w rozwiązywaniu problemów pozamatematycznych.
- Prezentowanie wyników swojej pracy w różnych formach.
- Aktywność na lekcjach, praca w grupach i własny wkład pracy ucznia.
Obszary aktywności uczniów a wymagania na ocenę:
Obszary aktywności
Dopuszczająca
Dostateczna
Dobra
Bardzo dobra
Celująca
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Rozumienie pojęć matematycznych i znajomość ich definicji
- inicjuje i rozumie pojęcia,
- zna ich nazwy,
- potrafi podać przykłady modeli dla tych pojęć,
- potrafi przeczytać definicje zapisane za pomocą symboli
- potrafi formułować definicje, zapisać je,
- operować pojęciami, stosować je,
- umie klasyfikować pojęcia,
- podaje szczególne przypadki,
- uogólnia,
- wykorzystuje uogólnienia i analogie,
Znajomość i stosowanie poznanych twierdzeń
- intuicyjnie rozumie podstawowe twierdzenia,
- potrafi wskazać założenie i tezę,
- zna symbole matematyczne,
- potrafi stosować twierdzenia w typowych zadaniach,
- potrafi podać przykład potwierdzający prawdziwość twierdzenia,
- potrafi sformułować twierdzenie proste i odwrotne,
- potrafi przeprowadzić proste wnioskowania,
- uzasadnia twierdzenia w nieskomplikowanych przypadkach,
- stosuje uogólnienia i analogie do formułowanych hipotez,
- operuje twierdzeniami i je dowodzi,
Prowadzenia rozumowań
- potrafi wskazać dane, niewiadome,
- wykonuje rysunki z oznaczeniami do typowych zadań,
- potrafi naśladować podane rozwiązania w analogicznych sytuacjach,
- analizuje treść zadania,
- układa plan rozwiązania,
- samodzielnie rozwiązuje typowe zadania,
- umie analizować i doskonalić swoje rozwiązania,
- potrafi oryginalnie, rozwiązywać zadanie, także o podwyższonym stopniu trudności,
Posługiwanie się symboliką i językiem matematyki adekwatnym do danego etapu kształcenia
- odczytuje za pomocą nauczyciela, dane z prostych tekstów, diagramów, rysunków, tabel,
- odczytuje dane z prostych tekstów, rysunków, diagramów, tabel,
- odczytuje dane z tekstów, diagramów, rysunków, tabel,
- odczytuje i porównuje dane z tekstów, rysunków tabel, diagramów,
- odczytuje i analizuje dane z tekstów, diagramów, rysunków, tabel, wykresów,
Rozwiązywanie zadań z wykorzystaniem poznanych metod
- zna zasady stosowania podstawowych algorytmów,
- stosuje je za pomocą nauczyciela,
- stosuje podstawowe algorytmy w typowych zadaniach
- stosuje algorytmy w sposób efektywny,
- potrafi sprawdzić wyniki po ich zastosowaniu,
- stosuje algorytmy uwzględniając nietypowe rozwiązania, szczególne przypadki i uogólnienia,
- przetwarza dane z tekstów, diagramów rysunków, tabel, wykresów,
- stosuje algorytmy w zadaniach nietypowych,
Stosowanie wiedzy przedmiotowej w rozwiązywaniu problemów pozamatematycznych
- stosuje umiejętności matematyczne do rozwiązywania problemów praktycznych, z pomocą nauczyciela,
- stosuje umiejętności matematyczne do rozwiązywania typowych problemów praktycznych,
- stosuje umiejętności matematyczne do rozwiązywania różnych problemów praktycznych,
- stosuje umiejętności matematyczne di rozwiązywania nietypowych problemów z innych dziedzin,
Stosuje umiejętności matematyczne do rozwiązywania skomplikowanych problemów z innych dziedzin,
Prezentowanie wyników swojej pracy w różnych formach
- prezentuje wyniki swojej pracy w sposób narzucony przez nauczyciela,
- prezentuje wyniki swojej pracy w sposób jednolity, wybrany przez siebie,
- prezentuje wyniki swojej pracy na różne sposoby, nie zawsze dobrze dobrane do problemu,
- prezentuje wyniki swojej pracy we właściwie wybrany przez siebie sposób,
- prezentuje wyniki swojej pracy w różnorodny sposób,
- dobiera formę prezentacji do problemu,
Aktywność na lekcjach, praca w grupach i własny wkład pracy ucznia
- stara się zrozumieć zadany problem,
- zadaje pytania związane z postawionym problemem,
- stara się stworzyć przyjazna atmosferę i zachęca innych do pracy,
- wskazuje pomysły na rozwiązanie problemu,
- dba o jakość pracy, przypomina reguły pracy grupowej,
- wspiera członków grupy potrzebujących pomocy,
Ocena dopuszczająca: uczeń posiada minimum wiadomości i umiejętności wynikające z treści podstawy programowej, niezbędne w dalszej edukacji i użyteczne w życiu, potrafi samodzielnie przedstawić najważniejsze definicje, twierdzenia, własności, konstrukcje z zakresu przerobionego materiału, prace klasowe, sprawdziany i kartkówki pisze w większości przynajmniej na ocenę dopuszczającą, w miarę swoich możliwości odrabia zadania domowe, rozwiązuje z pomocą nauczyciela zadania o niewielkim stopniu trudności.
Ocena dostateczna: uczeń posiada wiedzę i umiejętności wynikające z treści podstawy programowej możliwe do opanowania przez ucznia przeciętnie zdolnego, przydatne na wyższych etapach kształcenia, rozwiązuje samodzielnie zadania matematyczne o niewielkim stopniu trudności, prace klasowe, sprawdziany i kartkówki pisze na ocenę pozytywną (dostateczną lub co najmniej dopuszczającą), przygotowuje się dość systematycznie do zajęć i stara się brać w miarę aktywny udział w lekcji, potrafi samodzielnie korzystać z podręcznika i innych dostępnych źródeł, potrafi z niewielką pomocą nauczyciela wykorzystać zdobyte wiadomości do rozwiązywania zadań i problemów.
Ocena dobra: uczeń posiada wiedzę i umiejętności wykraczające poza podstawę programową, potrafi logicznie myśleć, prace klasowe, sprawdziany i kartkówki pisze w większości na ocenę dobrą, systematycznie przygotowuje się do zajęć i bierze w nich aktywny udział, potrafi czytać ze zrozumieniem treści zadań i inne treści z podręcznika, wykorzystuje przy samodzielnym rozwiązywaniu zadań dostępne materiały, poprawnie posługuje się językiem matematycznym i właściwą terminologią, potrafi współpracować w grupie.
Ocena bardzo dobra: uczeń ma opanowaną wiedzę i umiejętności w pełnym zakresie programu klasy, potrafi samodzielnie i logicznie myśleć, sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu zadań o dużym stopniu trudności, a także potrafi je stosować w nowych sytuacjach, potrafi czytać ze zrozumieniem treści zadań i inne treści z podręcznika oraz dokonywać ich analizy, samodzielnie i umiejętnie korzysta z różnych źródeł wiedzy, aktywnie pracuje w grupie, samodzielnie rozwiązuje problemy, w większości prace klasowe, sprawdziany i kartkówki pisze na oceny bardzo dobre, systematycznie przygotowuje się do zajęć i aktywnie w nich uczestniczy, bierze udział w konkursach matematycznych na szczeblu szkolnym
Ocena celująca: wiedza ucznia wykracza poza program danej klasy. Uczeń biegle rozwiązuje problemy, stosuje rozwiązania nietypowe, potrafi formułować problemy i dokonywać analizy nowych zjawisk ,jest samodzielny w twórczym rozwijaniu własnych uzdolnień, systematycznie poszerza swoją wiedzę korzystając z literatury, jeżeli jest możliwość uczestniczy w zajęciach kółka matematycznego, bierze udział w konkursach i olimpiadach na szczeblu wyższym niż szkolny, gdzie uzyskuje znaczące wyniki.
VI Kryteria wystawiania oceny po I półroczu oraz na koniec roku szkolnego
- Klasyfikacja semestralna i roczna polega na podsumowaniu osiągnięć edukacyjnych ucznia oraz ustaleniu oceny klasyfikacyjnej.
- Zgodnie z zapisami WZO nauczyciele i wychowawcy na początku każdego roku szkolnego informują uczniów oraz ich rodziców o:
• wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z matematyki,
• sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów,
• warunkach i trybie uzyskania wyższej niż przewidywana oceny klasyfikacyjnej,
• trybie odwoływania od wystawionej oceny klasyfikacyjnej.
- Przy wystawianiu oceny śródrocznej lub rocznej nauczyciel bierze pod uwagę stopień opanowania poszczególnych działów tematycznych, oceniany na podstawie wymienionych w punkcie II różnych form sprawdzania wiadomości i umiejętności.
- Podstawą wystawienia oceny końcowosemestralnej będzie średnia ważona ocen otrzymanych w ciągu całego semestru.
Ocena
Liczba – średnia ważona
celująca
powyżej 5,60
bardzo dobra
4,61 – 5,60
dobra
3,61 – 4,60
dostateczna
2,61 – 3,60
dopuszczająca
1,71 – 2,60
niedostateczna
0,00 – 1,70
VII Kontrakt z uczniem
- Przedmiotem oceny z matematyki są: wiedza i umiejętności określone programem nauczania matematyki w danej klasie, który zgodny jest z podstawą programową; samodzielność i systematyczność pracy; przygotowanie do lekcji, aktywność i zaangażowanie.
- Uczeń ma obowiązek przynoszenia na każdą lekcję matematyki podręcznika, zeszytu ćwiczeń i zeszytu przedmiotowego. Zeszyt przedmiotowy powinien mieć co najmniej 60 kratek. W zeszycie przedmiotowym i zeszycie ćwiczeń piszemy długopisem lub piórem, natomiast wszystkie rysunki wykonujemy ołówkiem. Nie używamy korektora, pomyłki przekreślamy.
- Ocenie podlegają: sprawdziany, kartkówki, odpowiedzi ustne, prace domowe, praca ucznia na lekcji, szczególne osiągnięcia.
- Sprawdziany, kartkówki, odpowiedzi ustne, praca na lekcji, prace domowe są obowiązkowe.
- Sprawdziany z określonego materiału, poprzedzone są powtórzeniem i zapowiedziane co najmniej tydzień wcześniej.
- Jeżeli z przyczyn losowych uczeń nie może napisać pracy klasowej lub sprawdzianu z całą klasą w umówionym terminie, wówczas powinien napisać ją w ciągu dwóch tygodni od dnia powrotu do szkoły. Uczeń ma obowiązek uzgodnić termin zaliczenia sprawdzianu z nauczycielem.
- Kartkówki, obowiązują na nich wiadomości z trzech ostatnich lekcji, nie muszą być zapowiadane przez nauczyciela.
- Uczeń może tylko jeden raz poprawić ocenę ze sprawdzianu, kartkówki w terminie ustalonym z nauczycielem (w ciągu dwóch tygodni od oddania pracy). Uzyskaną ocenę nauczyciel wpisuje do dziennika obok poprzedniej oceny. Podczas wystawiania oceny półrocznej/rocznej nauczyciel bierze pod uwagę obie oceny.
- Każdy sprawdzian musi zostać zaliczony w formie ustalonej z nauczycielem. Brak zaliczenia pracy pisemnej nauczyciel oznacza wpisując w rubrykę ocen „0”. Po upływie dwóch tygodni, od pojawienia się takiego wpisu w dzienniku i/lub powrotu ucznia po dłuższej nieobecności do Szkoły, nauczyciel wpisuje w miejsce „0” ocenę niedostateczną.
- Oceny z pracy na lekcji, zadania domowego, odpowiedzi ustnej, kartkówki sprawdzającej znajomość tabliczki mnożenia nie można poprawić.
- Sprawdzone i poprawione prace nauczyciel winien oddać w ciągu dwóch tygodni. Wszystkie kartkówki i sprawdziany nauczyciel przechowuje do końca roku szkolnego.
- Każdorazowo uczeń, który dwukrotnie nie wykona zadania domowego, wówczas otrzymuje ocenę niedostateczną z zadania domowego.
- Mimo nieobecności, uczeń ma obowiązek uzupełnić zaległości na pierwszą lekcję po powrocie do szkoły.
- Uczeń, który opuścił więcej niż tydzień ma prawo do indywidualnego potraktowania i negocjowania z nauczycielem przedłużonych terminów wykonania zaległych i aktualnych zadań oraz zaliczeń kartkówek i sprawdzianów.
- Prowadzenie zeszytu przedmiotowego jest obowiązkowe i podlega ocenie.
- Ocena półroczna/roczna wystawiana jest na podstawie ocen bieżących.
- Udział i osiągnięcia w konkursach przedmiotowych mogą spowodować podwyższenie oceny końcowo semestralnej co najmniej o jeden stopień.
- Jeżeli uczeń nie zgadza się z wystawioną przez nauczyciela oceną półroczną/roczną z matematyki może starać się o ocenę o stopień wyższą tylko poprzez napisanie i zaliczenie na tę ocenę sprawdzianu (dokładny tryb ubiegania się o tę ocenę znajduje się w Statucie Szkoły).
VIII. Zasady badania wyników nauczania
1. Badanie wyników nauczania ma na celu diagnozowanie efektów kształcenia.
2. Badanie to odbywa się w dwóch etapach:
• diagnozy wstępnej,
• diagnozy na koniec roku szkolnego.
3. Oceny uzyskane przez uczniów podczas tych diagnoz nie mają wpływu na ocenę semestralną i roczną.
- O zagrożeniu oceną niedostateczną nauczyciel informuje ucznia, jego rodziców oraz wychowawcę klasy na miesiąc przed klasyfikacją.
- Wszystkie sprawy sporne, nie ujęte w PSO, rozstrzygnięte będą zgodnie z WSO oraz rozporządzeniem MENiS.
IX Ewaluacja przedmiotowego systemu oceniania
PSO podlega ewaluacji na koniec roku szkolnego.